Waarom Bitcoin een niche-valuta zal worden

Lees op ING.com/THINK ons nieuwe stuk, Why bitcoin is destined to become a niche asset. Samenvatting in één alinea:
Op lange termijn heeft Bitcoin weinig te bieden aan het brede publiek. Het zal waarschijnlijk weer een niche-valuta worden voor een kleine groep adepten. Wat zij als grote voordelen zien van Bitcoin, zijn tegelijkertijd hindernissen die een breder gebruik in de weg staan. De huidige hoge prijs van Bitcoin heeft een twijfelachtige basis, omdat het Bitcoin-platform open source is en gemakkelijk “geforked” of gecopy-paste kan worden. Alleen netwerkeffecten en overstapkosten rechtvaardigen enige waarde, maar die effecten konden wel eens veel kleiner zijn dan gedacht.

Uitgebreidere samenvatting:

  • De “echte” waarde van bitcoin hangt af van het toekomstige gebruik. Als men zich er massaal van afkeert, kan de waarde naar nul dalen. Aan de andere kant, in het onwaarschijnlijke scenario dat Bitcoin alle wereldwijde betalingen overneemt, zou de waarde boven de $1mln kunnen stijgen.
  • Maar juist als betalingssysteem is Bitcoin aan het falen. Het is nu vooral een valuta om te kopen en te houden. De enige overgebleven rechtvaardiging om in Bitcoin te investeren is dan de aanname dat anderen er in de toekomst nóg meer voor willen betalen.
  • Waarom zal Bitcoin het brede publiek uiteindelijk niet aan weten te spreken?
    • Regulering: de decentrale natuur maakt Bitcoin moeilijk te reguleren. Overheden en toezichthouders zullen decentrale financiële netwerken waarschijnlijk nooit echt gaan waarderen. Een negatieve gebeurtenis, zoals een prijscrash gevolgd door publieke verontwaardiging, kan een repressieve toezichtsreactie uitlokken.
    • Werken zonder tussenpersoon: een kerndoel voor de oorspronkelijke Bitcoin-adepten. Maar het brede publiek houdt er niet van geen rechten, garanties, juridische dekking of wat dan ook te hebben. Zij willen gewoon gemakkelijk en betrouwbaar toegang tot hun geld, en een helpdesk kunnen bellen als ze hun wachtwoord kwijtraken.
    • Schaalbaarheid: het Bitcoin-netwerk raakt verstopt en transactiekosten (gemiddeld $8 in november) maken het onaantrekkelijk voor kleine betalingen.
    • Volatiliteit: de waarde van “gewoon” geld wordt gestuurd door de centrale bank. Het aanbod bitcoins ligt vast en de waarde fluctueert met de vraag. Dit maakt Bitcoin inherent volatiel.
    • Energieverbruik: de prijs van het omzeilen van tussenpersonen is een zeer hoog electriciteitsverbruik.
    • Governance: blockchain is goed in handhaving van regels, maar over het opstellen van die regels is niets bepaald. Dit maakt het implementeren van innovaties tot een langzaam en pijnlijk proces. Bovendien kan de macht geconcentreerd raken bij enkele partijen (miners, in het geval van Bitcoin).
  • De huidige Bitcoindominantie lijkt gebaseerd op de gedachte dat Bitcoin altijd de belangrijkste cryptocurrency zal blijven. Inderdaad is cryptocurrency, zoals bijvoorbeeld ook sociale media, onderhevig aan netwerkeffecten en overstapkosten. Dit creëert een “winner takes all”-dynamiek. Maar met cryptocurrency zouden de netwerkeffecten en overstapkosten wel eens een veel kleiner obstakel kunnen zijn dan gedacht. Doordat Bitcoin open source is, kan het gemakkelijk geforkt of gekopieerd worden. Het is gemakkelijk om een kloon of erg gelijkend alternatief te creëren. Bitcoin is misschien schaars op zijn eigen blockchain, maar die blockchain zelf kan oneindig gekopieerd worden. Als bitcoin “digitaal goud” is, dan zijn forken en copy-pasten succesvolle vormen van “digitale alchemie”.

Why bitcoin is destined to become a niche asset

ING.com/THINK has our new report, Why bitcoin is destined to become a niche asset. One-paragraph summary:
In the long term, Bitcoin has little to offer to a wider audience, and will likely return to being a niche product for a select group of enthusiasts. What they regard as key benefits, may actually be impediments to wider adoption. Moreover, bitcoin’s high value today is based on shaky foundations, given that the platform is open source and can therefore be forked and copy-pasted easily. Scope for such cryptocurrency debasement is limited only by network effects and switching costs, but those may be smaller than expected.

Slightly longer summary:

  • The “true” value of bitcoin depends on its future use case. If users would en masse lose interest, then it could end at zero. On the other hand, in the unlikely scenario that Bitcoin takes over all worldwide payments, its value could rise beyond $1m.
  • Yet as Bitcoin is failing as payment system, and is now primarily used as asset to hold, the only remaining justification for investing in bitcoin is the assumption that others are willing to buy bitcoin at higher prices in the future.
  • Why won’t Bitcoin appeal to mass audience?
    • Regulation: Its decentralised nature makes it difficult to regulate. Governments and regulators may not ever come to like decentralised financial networks at all. A negative event, such as a price crash followed by public outcry, could trigger a regulatory crackdown.
    • Intermediaries: working without intermediaries is cherished by a core group of Bitcoin enthusiasts. The mass audience however dislikes having no rights, no recourse, no guarantees, no legal coverage, nothing. They just want secure, reliable and hassle-free access to their money, and a help desk to call when they lose their password.
    • Scalability: The Bitcoin network is currently clogged and the current level of transaction fees (average $8 in November) makes it very unattractive for small payments.
    • Volatility: while the value of “ordinary” money is managed by the central bank, Bitcoin’s supply is fixed and its value depends greatly on demand. This makes it inherently volatile.
    • Energy use: in the case of bitcoin, the price of taking out intermediaries is very high electricity consumption.
    • Governance: blockchain is great at rule enforcement, but does not provide at all for rule setting. This lack of governance makes implementing innovations slow and painful. Moreover, power may get concentrated in the hands of a few (miners, in the case of Bitcoin).
  • The current Bitcoin dominance appears built on the idea that bitcoin will remain the cryptocurrency of choice forever. Indeed, cryptocurrency, like other internet services, are subject to “network effects” and “switching costs”, creating a “winner takes all”-dynamic. However, with cryptocurrencies, these network effects and switching costs may be lower than thought. This is especially the case given Bitcoin’s open-source, forkable, clonable nature. It is easy to create a clone or close substitute. This means that Bitcoin may be scarce on its own blockchain, but its blockchain is in infinite supply. If bitcoin is “digital gold”, then forking and copy-pasting are successful forms of “digital alchemy”.