Cryptocurrency, het Wilde Westen van de financiële wereld?

De opmars van ‘cryptomunten’ als bitcoin en ethereum lijkt onstuitbaar. De totale marktwaarde van deze digitale munten schommelt medio 2017 al tussen de zestig en honderd miljard dollar. Bijna wekelijks komen er nieuwe bij. Maar het is wel een jungle zonder enig toezicht. Interview hier.

Hieronder de weergave van het interview:

Wat zijn het eigenlijk?

Om te beginnen is het goed om onderscheid te maken tussen cryptomunten als ethereum, litecoin, NEM en ripple en de onderliggende technologie ervan. Die wordt blockchain genoemd en is interessant omdat die het mogelijk maakt om op een transparante en betrouwbare manier transacties te doen en vast te leggen. De blockchaintechnologie is namelijk veel breder toepasbaar dan alleen voor het maken en overboeken van digitale munten. ING en andere banken zijn er dan ook volop mee aan het experimenteren. De munten zijn niks anders dan stukjes computercode, waarbij iedere cryptomunt zijn eigen protocollen heeft en dus zijn eigen kenmerken. Op coinmarketcap.com kunt u een indruk krijgen van de verscheidenheid en totale waarde ervan. Omdat in de blockchaincode van digitale munten gebruik wordt gemaakt van encryptiesoftware, worden ze cryptomunten (Engels: cryptocurrencies) genoemd.

Is het wel echt geld?

Teunis Brosens, econoom van het ING Economisch Bureau, is heel duidelijk: “In hun huidige vorm zijn cryptomunten geen geld, in de zin dat ze in Nederland (en de meeste landen) geen officieel geaccepteerd betaalmiddel zijn. Natuurlijk zijn er mensen en bedrijven die vrijwillig cryptomunten als betaalmiddel accepteren, en ook kun je er in handelen. Je kunt ze op diverse beurzen omwisselen voor andere cryptovaluta, dollars of euro’s. Cryptomunten fungeren dus economisch gezien als geld, maar er zit geen officiële status aan. Maar dat betekent ook dat er nauwelijks tot geen regulering is in cryptocurrency-land.”

Dus er is geen toezicht op de handel?

Brosens: “Die is totaal afwezig, het is een echte pioniersmarkt. De markt voor cryptomunten is het Wilde Westen van de financiële wereld. Dat maakt het voor sommigen juist aantrekkelijk. Net als in het echte Wilde Westen gebeuren er veel mooie en goede dingen, en heerst er op veel plaatsen rust en orde. Maar er gebeuren ook zaken die het daglicht niet verdragen kunnen, soms geldt het recht van de sterkste of sluwste. Naast idealisten, hobbyisten en pioniers lopen er ook speculanten rond in cryptoland, en niet te vergeten mensen met criminele bedoelingen. De handel in bitcoins bijvoorbeeld trekt criminelen (en zwartspaarders) aan omdat je volkomen anoniem wereldwijd waarde kunt opbouwen en verplaatsen.”

Is het een criminele wereld dan?

Opnieuw maakt Brosens de vergelijking met het Wilde Westen. Ook daar had je veel brave burgers, maar kon je boeven tegenkomen. “De relatie tussen criminelen en cryptomunten komt met enige regelmaat in het nieuws, bijvoorbeeld als er een illegale markt op internet wordt opgerold zoals Silk Road of Alphabay. Ook gaat het soms mis op de handelsplatforms (exchanges). Zo kwam in februari 2014 aan het licht dat de destijds grootste bitcoinbeurs ter wereld, Mt. Gox in Japan, door hackers was beroofd van ongeveer 850.000 bitcoins (toen zo’n $473 mln. waard). En deze week werd bekend dat bij de crowdfunding voor een nieuwe munt, een zogenoemde initial coin offering, het platform Coindash dat de munt lanceerde, voor $7 mln. is bestolen. Het zijn weliswaar niet de blockchaincodes maar de handelsplatforms die gekraakt worden, toch dragen dergelijke berovingen natuurlijk niet bij aan het vertrouwen in cryptomunten.”

Hoe komt het dat de waarde zo sterk fluctueert?

De waardeontwikkeling van cryptomunten is extreem wisselvalig. De munt ethtereum bijvoorbeeld steeg de afgelopen 3 maanden van zo’n $50 naar ruim $400 medio juni, om vervolgens de helft van zijn waarde te verliezen. Inmiddels krabbelt de koers weer iets op. Waar komt die volatiliteit vandaan? Brosens: “De koersen worden bepaald door vraag en aanbod. En omdat de vraag door de groeiende populariteit zo is gestegen, is ook de waarde van (vooral) bitcoin en ethereum snel gestegen maar zijn de koersen tegelijkertijd erg volatiel. Dat komt doordat het aanbod niet flexibel is. De schepping van nieuwe munten ligt besloten in de software ervan, en is dus erg star. Er komen maar mondjesmaat nieuwe bitcoins, ‘ethers’, chaincoins enzovoorts bij (wat trouwens een van de redenen is dat voortdurend nieuwe munten worden gelanceerd). Ook zijn er speculanten die de koersen manipuleren met grote orders. Er is immers geen toezicht zoals op de effectenbeurs. “

Perverse prikkel: zieltjes winnen

Brosens wijst op een pikant kenmerk van de cryptomuntgekte: “Gegeven het vaak beperkte aanbod, gaat bij meer vraag automatisch de koers omhoog. Daarom hebben bezitters van cryptomunten de prikkel om meer mensen in ‘hun’ munt te interesseren. Als nieuwe mensen instappen, gaat immers de waarde omhoog. Dat kan soms lijken op relatiemarketing met pyramidespeltrekjes, al geldt dat natuurlijk niet voor alle enthousiastelingen die met cryptocurrency bezig zijn. Bij veel interesse stijgt de waarde extreem. Maar als iedereen zijn interesse verliest, daalt de waarde naar nul. Cryptomunten zijn dan ook hoogst speculatief, en zijn als beleggingsobject vooralsnog totaal ongeschikt. Tenzij je natuurlijk een gokje wil wagen…”. Brosens heeft een uitgebreide publicatie over dit onderwerp in voorbereiding. Daaraan zullen we in deze nieuwsbrief te zijner tijd aandacht besteden.

Bron: ING-nieuwsbrief